Rozwód / Zawarcie małżeństwa przez pełnomocnika
Zgodnie z art. 6 k.r.o. Sąd z ważnych powodów może zezwolić, żeby oświadczenie o wstąpieniu w związek małżeński zostało złożone przez pełnomocnika.
Kto może wystąpić z wnioskiem o zezwolenie na zawarcie małżeństwa przez pełnomocnika?
Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, wyrażonym w postanowieniu z dnia 16 listopada 1971 roku (III CRN 354/71), do zgłoszenia wniosku o zezwolenie na udzielenie pełnomocnictwa do oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński uprawniona jest wyłącznie osoba, która zamierza udzielić pełnomocnictwa. Nie jest zatem uprawniona do wystąpienia z takim wnioskiem osoba, z która ma być zawarty związek małżeński przez pełnomocnika.
Co to są ważne powody?
Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie zawiera katalogu ważnych powodów, dlatego też trzeba odnieść do orzecznictwa Sądu Najwyższego. W uchwale 7 sędziów z dnia 8 czerwca 1970 roku (III CZP 27/70) Sąd Najwyższy wskazał, iż za ważnego powody w rozumieniu art. 6 k.r.o. należy uznać tylko takie okoliczności, które w świetle zasad współżycia społecznego usprawiedliwiają odstąpienie od obowiązku jednoczesnego stawienia się przyszłych małżonków przez kierownikiem USC do złożenia oświadczenia, że wstępują ze sobą w związek małżeński. Żadna zatem z góry określona sytuacja osoby ubiegającej się o zezwolenie na jej złożenie przez pełnomocnika oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński, w szczególności także fakt jej zamieszkiwania poza granicą oraz związane z tym trudności przyjazdu do Polski, nie mogą być same przez się uznane za ważne powody w rozumieniu powołanego wyżej przepisu. Ocena ważności powodów zależy w każdym wypadku od całokształtu okoliczności konkretnej sprawy, niemożliwe jest sformułowanie ogólnych wskazań, według których z góry określone okoliczności stanowiłyby zawsze, czy choćby z reguły, ważne powody do udzielenia zezwolenia na zawarcie małżeństwa przez pełnomocnika bądź też nie mogłyby nigdy być uznane za ważne powody w rozumieniu art. 6 § 1 k.r.o. Dotyczy to zarówno sytuacji, w której z wnioskiem o udzielenie zezwolenia występuje osoba przebywająca w kraju, jak i w przypadku gdy o takie zezwolenie ubiega się osoba zamieszkała za granicą.
Przy ocenie wniosku należy także zbadać rodzaj stosunków wzajemnych osób zamierzających zawrzeć małżeństwo, a w szczególności wyjaśnienie, czy starania o zezwolenie nie zmierzają w rzeczywistości do zawarcia małżeństwa pozornego i do sprzecznego z zasadami współżycia społecznego wykorzystania instytucji zawarcia małżeństwa przez pełnomocnika dla osiągnięcia innych celów, niemających nic wspólnego z małżeństwem.
Jakiego pełnomocnictwa należy udzielić?
Pełnomocnictwo udzielone do zawarcia małżeństwa powinno być udzielone w formie szczególnej – na piśmie z podpisem urzędowo poświadczonym. Musi ona także w sposób jednoznaczny i konkretny wskazywać osobę, z którą mocodawca zamierza zawrzeć związek małżeński.
Uwaga: konsekwencją nie zachowania powyższej formy pełnomocnictwa jest możliwość unieważnienia małżeństwa na podstawie art. 16 k.r.o.
Po udzieleniu pełnomocnictwa pełnomocnika działa w imieniu przyszłego małżonka – dokonuje w jego imieniu czynności prawnej, skutkującej wstąpieniem mocodawcy w związek małżeński.